โกสน

โกสน ไม้ใบอีกชนิดหนึ่งที่มีความงามของใบเป็นเอกลักษณ์ แม้ดอกจะไม่สวยงามและไม่มีกลิ่นหอมยวนใจก็ตาม แต่ก็มีรูปทรง ลวดลาย และสีสันของใบที่งดงามแปลกตาไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าความงามของดอกไม้ชนิดอื่นเลย จนขนานนามกันว่าโกสน ราชาแห่งไม้ใบ

ต้นโกศล ต้นไม้มงคล ชื่อนั้นพ้องกับคำว่า กุศล จึงเชื่อว่า คือการสร้างบุญ คุณงามความดีช่วยคุ้มครองให้อยู่เย็นเป็นสุข โกศล เป็นไม้ยืนต้นที่ได้รับความนิยมมาก เนื่องจากสีสันสวยสดของใบ และคุณสมบัติที่ช่วย “เสริมความเป็นสิริมงคลให้กับบ้านอีกด้วย” เป็นอีกหนึ่งพันธุ์ไม้ที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไปตามบ้านต่างๆ ลักษณะของใบจะใหญ่ และมีสีสันเขียวอมแดงอมเหลืองสลับกัน ดูสวยงามแปลกตา

ต้นโกสน หรือ โกรต๋น (Croton) เป็นชื่อไม้ประดับกลางแจ้งประเภทไม้พุ่ม สีสันสดใสสวยงาม “โกสน” มีถิ่นกำเนิดในแถบภูมิภาคมาเลเซียและตอนเหนือของรัฐควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย กับหมู่เกาะแปซิฟิก ถูกนำเข้ามาปลูกประดับและขยายพันธุ์ขายในประเทศไทยนานตั้งแต่ดึกดำบรรพ์แล้ว โดยในยุคแรกๆ มีเพียงไม่กี่สายพันธุ์

ในปัจจุบัน “โกสน” ถูกพัฒนาพันธุ์ใหม่ๆ ขึ้นมามากมาย ซึ่งจะมีความแตกต่างกันที่รูปทรงของใบ ส่วนสีสันของใบยังคงความเป็นเอกลักษณ์ชวนให้หลงใหลและมีเสน่ห์เหมือนกันทุกสายพันธุ์ โดยเฉพาะ “โกสน” สายพันธุ์เก่าๆ กำลังเป็นที่นิยมปลูกและเสาะหากันอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน ทำให้ “โกสน” ครองความสวยงามเป็นอมตะมาจนทุกวันนี้

โกสนที่ใช้เป็นไม้ประดับอยู่ในปัจจุบันมีอยูาหลายพันธ์ุ ทั้งพันธ์ดั้งเดิม และพันธ์ุที่ได้รับการผสมขึ้นมาใหม่ สามารถแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ ได้ 3 พวก คือพวกใบเล็ก พวกใบใหญ่ และพวกใบบิดเกลียว

ต้นโกสนสามารถขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด ปักชำ ตอนกิ่ง และเสียบยอด ลำต้นตรง สูง ๒-๓ เมตร ผิวลำต้นเรียบ สีน้ำตาลปนเทา แตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม ใบแตกออกจากต้นและปลายกิ่ง ลักษณะใบเรียงเวียนสลับ รูปใบมีหลายแบบ เช่น กลม ยาว กว้าง แคบ รูปไข่ โคนและปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ หรือเว้า หรือบิดเป็นเกลียว มีสีต่าง ๆ เช่น ขาว เหลือง ส้ม ชมพู แดง ม่วง ดำ มีดอกตลอดปี ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง โกสนบางพันธุ์รสหวานกินเป็นผักดิบ เช่น พันธุ์สาวเชียงใหม่ ยอดอ่อนของโกสนรับประทานสดกับลาบ ส้มตำ ลวกกินเป็นผักจิ้มน้ำพริกหรือใส่แกง เช่นแกงโฮะ หรือนำไปทอดเป็นอาหาร ใบแก่โกสนจะมีรสเฝื่อน ใช้ตำผสมเหล้าโรงเล็กน้อยพอกท้องเด็ก แก้โรคระบบทางเดินปัสสาวะผิดปรกติ